روکش و بریج دندان چیست؟
آیا می‌دانید که چطور می‌توانید لبخندی زیبا و دندان‌هایی سالم داشته باشید؟ اگر به فکر بهبود وضعیت دندان‌های خود هستید، احتمالاً با اصطلاحات “روکش” و “بریج” دندان برخورد کرده‌اید. این دو روش در حوزه دندانپزشکی ترمیمی به منظور بازسازی و بهبود دندان‌های آسیب‌دیده یا از دست رفته مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مقاله به طور جامع درباره روکش و بریج دندان صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید تا تمام جزئیات را بدانید!
معرفی روکش دندان
یکی از روش‌های ترمیمی در دندانپزشکی، روکش دندان است که به منظور بازسازی دندان‌های آسیب‌دیده یا ضعیف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روکش دندان چیست؟
روکش دندان یک پوشش محافظتی است که روی دندان آسیب‌دیده قرار می‌گیرد. این روکش به شکل قالبی روی دندان نصب می‌شود و به بهبود ظاهر، شکل و استحکام دندان کمک می‌کند. استفاده از روکش معمولاً زمانی توصیه می‌شود که دندان ترک خورده، شکسته یا دارای پوسیدگی شدید باشد.
انواع روکش دندان
روکش دندان در انواع مختلفی وجود دارد که هر یک از آن‌ها بسته به مواد و نوع کاربرد، ویژگی‌های خاصی دارند:
- روکش فلزی: از جنس طلا، پلاتین یا آلیاژهای فلزی است و بسیار مقاوم و با دوام است.
- روکش سرامیکی: ظاهر طبیعی‌تری نسبت به روکش فلزی دارد و برای دندان‌های جلویی مناسب است.
- روکش پرسلین فیوزد به فلز (PFM): ترکیبی از فلز و سرامیک که هم مقاومت و هم زیبایی را فراهم می‌کند.
- روکش زیرکونیوم: بسیار مقاوم و طبیعی است و برای افرادی که به زیبایی لبخند خود اهمیت می‌دهند، مناسب است.
مزایای استفاده از روکش دندان
- استحکام و مقاومت بالا: روکش به دندان‌ها استحکام می‌بخشد و آن‌ها را در برابر فشارهای جویدن محافظت می‌کند.
- بهبود زیبایی: روکش‌ها ظاهر دندان را بهبود می‌بخشند و لبخندی زیبا به شما هدیه می‌دهند.
- پیشگیری از آسیب بیشتر: روکش‌ها از دندان‌های ضعیف محافظت کرده و از شکستن بیشتر آن‌ها جلوگیری می‌کنند.
معایب روکش دندان
- هزینه بالا: برخی از انواع روکش‌ها ممکن است گران باشند.
- نیاز به تراشیدن دندان: برای نصب روکش، مقداری از سطح دندان برداشته می‌شود.
بریج دندان یکی دیگر از روش‌های ترمیمی در دندانپزشکی است که به منظور پر کردن جای خالی دندان‌های از دست رفته استفاده می‌شود.
بریج دندان چیست؟
بریج دندان یک پروتز ثابت است که جای خالی دندان‌های از دست رفته را پر می‌کند. بریج به دندان‌های مجاور (به عنوان پایه) متصل می‌شود و یک یا چند دندان مصنوعی را در محل خالی قرار می‌دهد.
انواع بریج دندان
- بریج سنتی: شامل یک یا چند دندان مصنوعی است که به دندان‌های مجاور متصل می‌شوند.
- بریج کانتی‌لور: تنها از یک سمت به دندان مجاور متصل است.
- بریج مریلند: با استفاده از بال‌هایی به پشت دندان‌های پایه متصل می‌شود.
- بریج ایمپلنتی: به ایمپلنت‌های کاشته‌شده در لثه متصل می‌شود.
مزایای استفاده از بریج دندان
- پر کردن جای خالی دندان: بریج به شما کمک می‌کند که جای خالی دندان‌های از دست رفته را پر کنید.
- بهبود توانایی جویدن: با پر کردن فضای خالی، توانایی جویدن شما بهبود می‌یابد.
- حفظ فرم صورت: از افتادگی گونه‌ها و تغییر فرم صورت جلوگیری می‌کند.
معایب بریج دندان
- نیاز به تراشیدن دندان‌های سالم: برای نصب بریج، ممکن است دندان‌های مجاور تراشیده شوند.
- ماندگاری کمتر از ایمپلنت: بریج‌ها نسبت به ایمپلنت‌ها طول عمر کمتری دارند.
انواع بریج دندان
- بریج سنتی: شامل یک یا چند دندان مصنوعی است که به دندان‌های مجاور متصل می‌شوند.
- بریج کانتی‌لور: تنها از یک سمت به دندان مجاور متصل است.
- بریج مریلند: با استفاده از بال‌هایی به پشت دندان‌های پایه متصل می‌شود.
- بریج ایمپلنتی: به ایمپلنت‌های کاشته‌شده در لثه متصل می‌شود.
تفاوت بین روکش و بریج دندان
روکش برای بازسازی یک دندان آسیب‌دیده استفاده می‌شود، در حالی که بریج برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته به کار می‌رود. در واقع، روکش به دندان موجود کمک می‌کند، اما بریج جای دندان از دست رفته را می‌گیرد.
چه زمانی باید از روکش دندان استفاده کنیم؟
- هنگامی که دندان ترک خورده یا شکسته است.
- برای محافظت از دندان‌های آسیب‌دیده.
- برای بهبود ظاهر دندان‌های زرد یا نامنظم.
چه زمانی باید از بریج دندان استفاده کنیم؟
- زمانی که یک یا چند دندان از دست رفته دارید.
- برای جلوگیری از جابه‌جایی دندان‌های مجاور.
- برای بازگرداندن توانایی جویدن و صحبت کردن.
| ویژگی‌ها | روکش دندان (Crown) | بریج دندان (Bridge) |
|---|---|---|
| تعریف | روکش دندان یک پوشش محافظ است که روی دندان آسیب‌دیده قرار می‌گیرد. | بریج دندان یک پروتز ثابت است که جای خالی دندان‌های از دست رفته را پر می‌کند. |
| هدف | محافظت و بازسازی دندان آسیب‌دیده یا ضعیف. | جایگزینی دندان‌های از دست رفته و پر کردن فضای خالی. |
| موارد استفاده | دندان‌های ترک‌خورده، شکسته، یا دارای پوسیدگی شدید. | یک یا چند دندان از دست رفته. |
| نیاز به تراشیدن دندان | بله، برای نصب روکش مقداری از سطح دندان برداشته می‌شود. | بله، دندان‌های مجاور برای نصب بریج تراشیده می‌شوند. |
| ماندگاری | ۱۰ تا ۱۵ سال یا بیشتر با مراقبت مناسب. | ۵ تا ۱۵ سال با مراقبت مناسب. |
| انواع | فلزی، سرامیکی، پرسلین فیوزد به فلز (PFM)، زیرکونیوم. | سنتی، کانتی‌لور، مریلند، ایمپلنتی. |
| هزینه | بسته به نوع روکش، هزینه متفاوت است و معمولاً بیشتر است. | بسته به نوع و مواد بریج، هزینه متفاوت است. |
| مراقبت‌های بعد از نصب | مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه، پرهیز از غذاهای سفت. | مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، مراقبت از دندان‌های پایه. |
| مزایا | استحکام بالا، بهبود زیبایی، پیشگیری از آسیب بیشتر. | پر کردن جای خالی دندان، بهبود توانایی جویدن، حفظ فرم صورت. |
| معایب | هزینه بالا، نیاز به تراشیدن دندان. | نیاز به تراشیدن دندان‌های سالم، ماندگاری کمتر از ایمپلنت. |
مراحل آماده‌سازی دندان برای روکش
- آماده‌سازی دندان: دندانپزشک دندان را تراشیده و آماده می‌کند.
- قالب‌گیری: از دندان قالب‌گیری می‌شود.
- ساخت روکش: روکش در لابراتوار ساخته می‌شود.
- نصب روکش: روکش نهایی روی دندان قرار داده می‌شود.
مراحل آماده‌سازی دندان برای بریج
- تراشیدن دندان‌های پایه: دندان‌های مجاور تراشیده می‌شوند.
- قالب‌گیری: از دندان‌های تراشیده شده قالب‌گیری می‌شود.
- ساخت بریج: بریج در لابراتوار ساخته می‌شود.
- نصب بریج: بریج نهایی روی دندان‌های پایه نصب می‌شود.
مراقبت‌های پس از نصب روکش دندان
مسواک زدن منظم: حداقل دو بار در روز از مسواک با برس نرم استفاده کنید. این کار باعث می‌شود که از تجمع پلاک‌های باکتریایی روی روکش جلوگیری شود.
- نخ دندان کشیدن: روزانه از نخ دندان استفاده کنید، زیرا این کار به تمیزی فضای بین روکش و لثه‌ها کمک می‌کند و از تجمع باکتری‌ها و ایجاد التهاب لثه جلوگیری می‌کند.
- پرهیز از غذاهای سفت: در هفته‌های اول پس از نصب روکش، از جویدن غذاهای سفت مانند یخ، آجیل و آب‌نبات‌های سخت خودداری کنید تا به روکش فشار وارد نشود.
- اجتناب از مواد رنگ‌زا: از مصرف زیاد نوشیدنی‌های رنگی مانند قهوه، چای، نوشابه و مواد غذایی که باعث لکه‌دار شدن دندان‌ها می‌شوند، خودداری کنید.
- مراجعه منظم به دندانپزشک: حداقل هر 6 ماه یک بار برای بررسی وضعیت روکش به دندانپزشک مراجعه کنید. این بازدیدها به اطمینان از سالم بودن روکش و وضعیت لثه‌ها کمک می‌کند.
استفاده از دهانشویه: برای حفظ بهداشت دهان و کاهش باکتری‌ها، از دهانشویه‌های حاوی فلوراید استفاده کنید.
مراقبت‌های پس از نصب بریج دندان
مسواک زدن دقیق و منظم: حداقل دو بار در روز به‌صورت دقیق مسواک بزنید. از مسواک‌های مخصوص دندان‌های دارای بریج نیز می‌توانید استفاده کنید.
- استفاده از نخ دندان مخصوص بریج: از نخ دندان‌های مخصوص به نام “فلاس‌تریدِر” (Floss Threader) استفاده کنید تا بتوانید فضای زیر بریج را به‌خوبی تمیز کنید.
- اجتناب از فشار بیش‌ازحد: از جویدن مواد غذایی سفت مانند یخ، آجیل و گوشت‌های خشک خودداری کنید، زیرا فشار زیاد ممکن است به بریج آسیب برساند.
- رعایت رژیم غذایی مناسب: از مصرف مواد غذایی شیرین، چسبنده و رنگی به میزان زیاد خودداری کنید تا از تجمع پلاک و ایجاد پوسیدگی دندان‌های پایه جلوگیری شود.
- بررسی منظم دندانپزشکی: به‌طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت بریج و دندان‌های پایه بررسی شود.
استفاده از محافظ دهان: اگر ورزش‌های تماسی انجام می‌دهید، از محافظ دهان استفاده کنید تا از آسیب به بریج جلوگیری شود.
نکته‌های کلی در مورد مراقبت از روکش و بریج
- همیشه به یاد داشته باشید که دندان‌های دارای روکش و بریج نیاز به مراقبت‌های بیشتری دارند، زیرا حفظ بهداشت دهان و دندان از اهمیت بالایی برخوردار است.
- از مصرف الکل و سیگار خودداری کنید، زیرا این مواد می‌توانند روی ماندگاری روکش و بریج تأثیر منفی داشته باشند.
مدت زمان ماندگاری روکش دندان
روکش و بریج دندان در صورت مراقبت مناسب می‌توانند ۱۰ تا ۱۵ سال یا بیشتر دوام داشته باشند.
پرسش‌های متداول
آیا روکش دندان دائمی است؟ خیر، روکش دندان با مراقبت مناسب می‌تواند چندین سال دوام داشته باشد، اما دائمی نیست.
- آیا بریج دندان دردناک است؟ نصب بریج با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و درد چندانی احساس نمی‌شود.
- آیا روکش دندان تغییر رنگ می‌دهد؟ روکش‌های سرامیکی و زیرکونیوم مقاومت بالایی در برابر تغییر رنگ دارند.
- آیا می‌توان روی روکش دندان را سفید کرد؟ خیر، روکش‌های دندان قابل سفید کردن نیستند.
- چه زمانی باید روکش یا بریج دندان را تعویض کرد؟ در صورت آسیب دیدگی، شل شدن یا تغییر رنگ، باید تعویض شوند.
